چالش‌های شریعتمداری در پتروشیمی خلیج فارس /انتظار حمایت از صنایع پایین دست و جلب مشارکت خصوصی 

تیتر20 - یکی از بنگاه های مهم ایران و جهان در بازار مواد شیمیایی و پتروشیمی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (هلدینگ) است. نام این اَبر بنگاه از سال 1389 که به سهامی عام تبدیل و وارد بازار سرمایه شد، بیشتر به سرخط خبرها آمد اما یکی از بنگاه های نسبتا قدیمی پس از انقلاب، با عمر 33 ساله است. 

ارزش روز بازار این شرکت با نماد «فارس» 600 هزار میلیارد تومان (8.5 میلیارد دلار) است و بزرگترین شرکت بورسی در کشور محسوب می شود. 
اهمیت پتروشیمی خلیج فارس، در بازار سرمایه، اینجا مشخص می شود که با انتشار خبر انتصاب محمد شریعتمداری، در راس این شرکت، نماد فارس با 2.96 درصد رشد در معاملات روز دوشنبه (12 آذر)، بیشترین تاثیر را در شاخص کل با رشد 2.54 درصدی گذاشت.

خوش آمدگویی بازار به شریعتمداری 
به این ترتیب، با آمدن شریعتمداری بازار سرمایه، خوش آمد سبزرنگی را صادر کرد و 60958.59 واحد جهش کرد. این انتصاب پراهمیت، در روزهایی صورت گرفت که برخی خبرها حکایت از ابقای علی عسگری، رئیس اسبق سازمان صدا و سیما، در راس این شرکت، داشتند.

 
اما در نهایت، شریعتمداری با سوابقی چون ریاست ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، وزیر بازرگانی، معاون اجرایی رئیس جمهوری، وزیر صمت و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به هلدینگ عظیم خلیج فارس آمد. 

زمانی که شریعتمداری وزیر کار (آبان 1397 تا شهریور 1400) بود، به واسطه سهامداری شرکت سرمایه گذاری سازمان تامین اجتماعی (شستا) در هلدینگ خلیج فارس، با این مجموعه و اهمیت آن آشنا شده بود. 

وظیفه سنگین مدیرعامل جدید  
اما شریعتمداری برای ماندگار ساختن نام خود در راس هلدینگ وظیفه سنگینی را برعهده دارد. هلدینگ به عنوان یک شرکت سهامی عام، در 14 سال گذشته که وارد بورس شده، چندان عام نبوده است. تنها 7.84 درصد سهام آن در بورس عرضه شده است. 

39.25 درصد از سهام این شرکت، تحت عناوین مختلف مرتبط با سهام عدالت (شرکت های سرمایه گذاری استانی، شرکت سرمایه گذاری سهام عدالت و... ) در کنترل دولت است. خود علی عسگری هم به نمایندگی از یکی از تعاونی های استانی سهام عدالت، در هیات مدیره حضور داشت.

 
با در نظر گرفتن سایر سهامدارانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم هلدینگ خلیج فارس را در مالکیت دارند، بیش از 65 درصد سهام این مجموعه در کنترل و مالکیت دولت است.

 
این نحوه توزیع مالکیت در هلدینگ، دور زدن قانون سیاست های ابلاغی اصل 44 قانون اساسی به دست دولت ها، محسوب می شود. 
به نظر می رسد که شریعتمداری در برنامه بلندمدت خود، باید افزایش سهم بخش خصوصی و مردمی (وگذاری در بازار سرمایه) را در هلدینگ خلیج فارس دنبال کند. 

انتظار از شریعتمداری برای جذب سرمایه 
قطعا حضور بیشتر سرمایه گذاران در این مجموعه که بخش خصوصی سرآمد آن است، به صنعت پتروشیمی که با کمبود منابع برای راه اندازی پارک های پتروشیمایی رو به رو است، کمک می کند. 

پالایشگاه خلیج فارس برای راه اندازی 9 پارک پتروشیمایی نیاز به 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری دارد. در حالی که ارزش بازار این شرکت حدود 8.5 میلیارد دلار است، دست یافتن به 20 میلیارد دلار سرمایه، کار راحتی نیست. 

با همه این احوال، پتروشیمی خلیج فارس، شرکت ارزشمندی در اقتصاد ایران به حساب می آید که با آمدن شریعتمداری، می تواند به یک محرک اقتصادی برای صنعت پتروشیمی و اقتصاد ایران تبدیل شود. 

مدیرعامل جدید هلدینگ، مدیر صنعتیِ دیوان سالار و فن سالار، است که به دلیل حضور طولانی در مسئولیت های صنعتی، می تواند اعتماد سرمایه گذاران ایرانی و خارجی را جلب کند. 

حضور شریعتمداری در راس این هلدینگ که سال گذشته 415 همت درآمد داشت، برای جلب اعتماد سرمایه گذاران نکته قابل اعتنایی است. پتروشیمی خلیج فارس سال گذشته 72 همت سرمایه گذاری کرده بود و به تولید 24 میلیون و 800 هزار تن دست یافت. 

سایر داده ها هم نشان می دهند که این شرکت 1.12 درصد از واردات پروپان، 0.33 درصد از واردات برش سنگین و 1.77 درصد واردات رافینیت را در کل جهان پوشش می دهد. در کل صنایع پتروشیمی خلیج فارس در دنیا رتبه های قابل قبولی را به دست آورده است. 

از این  جمله می توان به کسب رتبه 23، بین 100 شرکت برتر شیمیایی و پتروشیمی اشاره کرد. این رتبه بندی از سوی موسسه خدمات اطلاعاتی مستقل کالاها (ICIS) صورت گرفته است. 

شاخص های فروَش، سود عملیاتی، سود خالص، دارایی، هزینه تحقیق و توسعه، سرمایه گذاری و نیروی انسانی برای این رتبه بندی مورد استناد قرار می گیرند. 

در مجموع هلدینگ خلیج فارس با 17 شرکت تولیدی و پتروپالایشگاهی، 15 شرکت غیرتولیدی (سرمایه گذاری و خدماتی)، 11 طرح در دست اجرا و 2 شرکت تولیدی وابسته، می تواند در دوران شریعتمداری با تکمیل زنجیره ارزش صنعت، با نگاه به صنایع پایین دست (تامین پایدار خوراک و توسعه) تحول ایجاد کند.